Etapy rozwoju mowy dziecka
WIEK DZIECKA ARTYKULACJA GŁOSEK Pierwsze miesiące życia Głużenie: powstają przypadkowe dźwięki Ok. 6 miesiąca życia Gaworzenie – powtarzanie usłyszanych dźwięków 1 – 2 rok życia – okres wyrazu Pojawiają się pierwsze wyrazy: mama, tata, baba, dziecko wymawia samogłoski: [a, o, u, i, y, e ] oraz spółgłoski: [p, pi, bi, m, mi, t, d, n] 2 – 3 rok życia – okres zdania Pojawiają się proste zdania.
Dziecko wymawia samogłoski: [ą, ę,] i spółgłoski: [w, f, wi, fi, ś, ź, ć, dź, ń, l, li, k, g, ch, chi, j, ł]. Mogą pojawiać się głoski [s,z,c,dz]. Normą rozwojową jest zastępowanie głoski [r na głoskę j]4 rok życia Głoski [s, z, c, dz] są utrwalone, czasem pojawia się głoska [r], ale zastępowanie jej przez głoskę [l] jest też normą rozwojową 5 rok życia – okres zdania Głoski [sz, ż, cz, dż] powinny pojawić się do ukończenia 5 roku życia 6 rok życia Utrwalane są głoski [sz, ż, cz, dż ,r] 7 rok życia Zakończony rozwój mowy - opanowana jest prawidłowa artykulacja Przerośnięte migdały przyczyną wad wymowy!!!
Migdały znajdują się w jamie ustnej, a dokładnie w gardle. Człowiek posiada dwa migdały boczne (podniebienne) oraz migdał gardłowy (trzeci migdał). Pełnią one bardzo ważną funkcję, a mianowicie są odpowiedzialne za wyłapywanie baterii i wirusów, które dostają się do układu człowieka drogą pokarmową oraz oddechową. Chronią zatem płuca oraz pozostałe narządy znajdujące się w klatce piersiowej przed potencjalnym rozwojem choroby. Niestety u około dwudziestu procent dzieci migdałki nie do końca spełniają swoją rolę, co powoduje ich rozrost.
Powiększone migdały uniemożliwiają swobodne oddychanie, przez co dziecko oddycha torem ustnym tzn. chodzi z otwartą buzią. Doprowadza to do przepływu zanieczyszczonego powietrza wprost do jamy ustnej. W normalnych warunkach człowiek oddycha nosem, który pełni funkcję oczyszczającą, wyłapującą zanieczyszczenia. W przypadku toru ustnego zanieczyszczone powietrze osiada bezpośrednio na zainfekowanych migdałach. Bardzo częstym zjawiskiem jest także występowanie częstych infekcji uszu, w tym zalegania płynu w przewodzie słuchowym. Dzieciom z przerośniętymi migdałami często doskwiera tak zwany niedosłuch przewodzeniowy. Dodatkowo często obserwuje się chrapanie, bezdechy senne, częste ziewanie, ogólne zmęczenie.
Konsekwencje logopedyczne:
- Dziecko, które nauczyło się oddychać torem ustnym prawdopodobnie będzie miało nieprawidłową pozycję spoczynkową języka. Gdy mamy zamknięte usta, czubek języka powinien dotykać górnego wałka dziąsłowego. W takiej samej pozycji powinien znajdować się język podczas przełykania, w przeciwnym wypadku jest mowa o połykaniu niemowlęcym.
- Oddychanie przez usta powoduje opadanie żuchwy, a w konsekwencji może doprowadzić do występowania wad zgryzu.
- Osłabienie mięśnia okrężnego ust oraz języka.
- Niedosłuch, a co za tym idzie problem z rozróżnianiem fonemów.
- Stale zalegająca w nosie wydzielina, doprowadzająca niekiedy do zapalenia zatok.
- Spowolnienie rozwoju, problemy z nauką, wzmożona męczliwość oraz niedotlenienie.
- Wady wymowy. Mowa często jest unosowiona.
O usunięciu migdałów decyduje lekarz laryngolog. W przypadku dzieci warto wybrać się do laryngologa, który sprawnie oceni stan migdałów i nie będzie zwlekał z podjęciem odpowiedniej interwencji. Bardzo często lekarz laryngolog prosi także o konsultację alergologiczną, w celu wykluczenia podejrzenia, że winowajcą są alergeny. Warto wybrać się także do audiologa, który sprawdzi jakość słuchu.
Skrócone wędzidełko podjęzykowe.
Wędzidełko języka to miękki fałd błony śluzowej, który stanowi połączenie dolnej części języka z dnem jamy ustnej. Nie jest elastyczne, dlatego nie można go rozciągnąć. Możemy je zobaczyć przy uniesionym języku. Widoczna cienka linia połączona z językiem to właśnie wędzidełko. Prawidłowo zbudowane wędzidełko podjęzykowe umożliwia wykonywanie precyzyjnych ruchów języka wewnątrz jamy ustnej oraz wysuwanie go poza granice warg, np. kierowanie języka na brodę czy w stronę nosa.
Stan wędzidełka podjęzykowego jest istotnym czynnikiem wpływającym na rozwój artykulacji u dziecka. Na określenie tej wady przyjmuje się termin ankyloglosja. Wyszczególnia się różne postaci skróconego wędzidełka - od nieznacznego skrócenia po znaczne ograniczenie ruchomości języka.
Najskuteczniejszym sposobem leczenia ankyloglosji jest wykonanie frenotomii - podcięcia wędzidełka podjęzykowego. Zabieg jest mało inwazyjny i im szybciej zostanie wykonany, tym lepiej. Wobec tego, gdy tylko pojawią się podejrzenia co do skróconego wędzidełka u dziecka, niezwłocznie należy skonsultować się z logopedą.Warto pamiętać, że nawet nieznaczne skrócenie wędzidełka może mieć negatywny wpływ na funkcje prymarne oraz mowę. Dlatego tak ważne jest, aby jak najszybciej zdiagnozować ankyloglosję i wdrożyć odpowiednie działania naprawcze.